De regelgeving rond omgevingsvergunningen verandert razendsnel, wordt complexer en vraagt om steeds meer juridische expertise. MONDEA helpt lokale besturen om zich te wapenen en biedt nu ook juridische ondersteuning aan. We gingen in gesprek met Hildegard Pettens, een van onze juridisch consultants.
Wat houdt onze juridische ondersteuning voor omgevingsdiensten precies in?
“Omgevingsdiensten krijgen dagelijks juridische vraagstukken voorgeschoteld. Zeker nu de wetgeving almaar complexer wordt en vaak vatbaar is voor interpretatie. Je moet de rechtspraak nauw opvolgen om nog mee te zijn met de huidige inzichten. Lokale besturen moeten vaak roeien met de riemen die ze hebben en hebben ook geen tijd om alles grondig uit te spitten.
Bij MONDEA staan we dan klaar met gerichte ondersteuning. Zo scannen we bijvoorbeeld vergunningsbeslissingen naar opbouw en gaan we na of ze nog naar de juiste wetgeving verwijzen. We helpen besturen bij hun onderzoek naar de precieze vervaldatum van de milieuvergunningen van grote bedrijven op hun grondgebied. Bij betwiste vergunningen voor openbare gebouwen analyseren we de bezwaren en brengen we aandachtspunten in kaart ter voorbereiding van een nieuwe vergunningsaanvraag. Kortom, we ondersteunen bij het beoordelen, voorbereiden en juridisch onderbouwen van zulke dossiers.”
Met welke uitdagingen worstelen lokale besturen vandaag?
“Naast de complexe actuele regelgeving kampen omgevingsdiensten vooral met personeelstekort. De functie van gemeentelijk omgevingsambtenaar (GOA) is een knelpuntberoep. Medewerkers hebben nood aan bijkomende juridische kennis, want het omgevingsrecht ‘juridiseert’ steeds verder. Dat zorgt voor extra druk. We stellen ook vast dat technische professionals zoals architecten en projectontwikkelaars soms met de handen in het haar zitten door de complexe wetgeving. Als fouten zich al vroeg in de vergunningsprocedure voordoen, kan dat grote gevolgen hebben.”
Welke trends zie je en hoe speelt MONDEA daarop in?
“Lokale besturen krijgen steeds meer bevoegdheden, wat kansen inhoudt maar tegelijk ook veel verantwoordelijkheid. Samen met een toekomstig totaal nieuw vergunningensysteem met onder andere modulaire vergunningen, vraagt dat om een reorganisatie van de omgevingsdienst. De meeste lokale besturen zijn hier niet op voorbereid. Ze wachten bang af wanneer dat nieuwe systeem in werking zal treden, dat ook een aanpassing van het Omgevingsloket meebrengt.
MONDEA biedt al jaren versterking van omgevingsdiensten aan via tijdelijke inzet, interim-management, coaching en workshops. Nu gaan we nog een stap verder met juridische ondersteuning. Onze consultants uit de praktijk zoeken samen met de gemeentelijke diensten naar oplossingen. Niet vanuit een ivoren toren, wel met oog voor haalbare, juridisch correcte én maatschappelijk aanvaardbare compromissen waarin iedereen zich kan vinden.”
Wat geeft jou persoonlijk voldoening in dit werk?
“Voor mij draait het om oplossingen creëren met maatschappelijke impact. Mee kunnen bouwen aan een kwalitatieve leefomgeving in samenwerking met verschillende partijen, dat is waardevol. Liever samen nadenken over een alternatieve locatie voor een project dan vasthouden aan iets wat van bij de start op verzet stuit.”
Hoe ervaar je de samenwerking met lokale besturen? En welke vaardigheden zijn bij zulke opdrachten belangrijk?
“Voor mij is die samenwerking heel verrijkend. Als consultant breng je een ander perspectief binnen. Ik vergelijk het geheel graag met een paardenbloem. Op haar hoogtepunt vormt ze een pluizenbol: elk zaadje heeft daarin zijn plek en functie. Alles hangt samen en heeft interactie met de omgeving. Zo ook in een lokaal bestuur. Iedereen heeft zijn rol, maar verbondenheid is cruciaal. Ze vertrekt vanuit de kern van het lokaal bestuur en keert sterker terug.
Net als die paardenbloem moet je flexibel en weerbaar zijn. Juridische kennis is belangrijk, maar je moet vooral kunnen samenwerken, openstaan voor andere ideeën en kunnen loslaten door buiten je comfortzone te durven gaan. Zo groei je ook zelf.”
