In private bouwprojecten is de aanleg van wegen of openbaar groen vaak al verplicht. Maar nieuwe bouwprojecten hebben ook een impact op de buurt. Bovendien brengen ze noden mee die de lokale overheid moet invullen. Denk aan kinderopvang, buurtvoorzieningen, ontmoetingsplaatsen, onderwijs, een sociaal en betaalbaar woonaanbod… Het nieuwe Instrumentendecreet geeft lokale besturen meer mogelijkheid om stedenbouwkundige lasten op te leggen.
Stedenbouwkundige lasten zijn een manier om invloed uit te oefenen op nieuwe ontwikkelingen en een meerwaarde te laten leveren aan hun omgeving. Ze vinden hun oorsprong in het voordeel dat de begunstigde uit de verleende vergunning haalt. De gemeente legt lasten op die in redelijke verhouding staan tot het vergunde project. Deze moet de aanvrager kunnen realiseren.
De financiële last in het meerjarenplan
“Er bestaan verschillende soorten lasten: een last in natura, een gratis grondafstand, de vestiging van een sociale mix of een financiële last. Bij die laatste valt er een belangrijk aandachtspunt te noteren. De vergunningverlenende overheid die een financiële last bij een omgevingsvergunning wil opleggen, moet daar vanaf 1 januari 2024 een stedenbouwkundige verordening voor moet hebben”, legt Mondeaan Matthijs Van de Pol uit.
“Lasten maak je best vooraf duidelijk bekend aan potentiële ontwikkelaars. Dat blijkt ook uit de ‘Handreiking woonoverleg’ van het Departement Omgeving”, gaat Matthijs verder. “Voor een goede dialoog met ontwikkelaars biedt Mondea het traject ‘Bouwen aan dialoog’ aan.
“Ook goed om weten. Lokale besturen moeten hun inkomsten uit financiële lasten aanwenden voor het ruimtelijk beleid. Bij de opmaak van haar begroting moet ten minste een equivalent van de in het vorige begrotingsjaar doorgestorte inkomsten bestemd zijn voor dat thema.”
“Lokale besturen moeten hun inkomsten uit financiële lasten
aanwenden voor het ruimtelijk beleid”
Hoe kan MONDEA ondersteunen?
Met een legislatuurwissel in 2024 zijn gemeenten vandaag op het sleutelmoment om hierover na te denken. Zowel voor opmaak van het nieuwe meerjarenplan als voor een traject rond ruimtelijke ontwikkeling is MONDEA de partner bij uitstek. Via onze tool Beleidsplanner én vanuit onze algemene expertise bij lokale besturen loodst MONDEA je vlot doorheen het traject van de opmaak van een meerjarenplan.
Specifiek voor opmaak van een ‘gemeentelijke stedenbouwkundige verordening inzake lasten’ gaan onze omgevingsexperts een stap verder dan het standaardformat van het Departement Omgeving. We gaan samen na welk beleid je bestuur wil voeren, hoe je de ontvangen middelen in je ruimtelijk beleid wil inzetten en op welke manier die financiële last best vorm krijgen. Zo staan nieuwe projecten de ontwikkeling van je gemeente niet in de weg, maar geven ze net een extra dimensie aan het ruimtelijk beleid.
