En een handvol tips om ze te vermijden
Volgend jaar trekken we naar de stembus voor de lokale verkiezingen. Steden en gemeenten beginnen stilaan na te denken over hoe ze zich optimaal kunnen voorbereiden op een nieuwe beleidsperiode.
Wij identificeerden vijf veelvoorkomende valkuilen waar je onderweg best waakzaam voor bent. Onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’, geeft dit artikel meteen ook aan hoe je deze kan vermijden.
Niet leren uit je fouten
“The only real mistake is the one from which we learn nothing”, zo dacht Henry Ford. En hij had gelijk, toch? Aan elk nieuw meerjarenplan ging een vorig vooraf. Sommige dingen liepen goed, maar ongetwijfeld liep er ook één en ander mis. Geen lessen trekken uit het verleden, lijkt ons gewoonweg geen optie. Start dus bij het logische begin en maak een grondige evaluatie op van het huidige meerjarenplan: Hoe is het tot stand gekomen? Hoe werd het opgebouwd? Wat werkt? Wat werkt niet? Bepaal aan de hand van die oefening een aantal spelregels voor de volgende editie.
Geen plan van aanpak
“If you fail to plan, you plan to fail”, een uitspraak van Benjamin Franklin. De grootste fout die je kan maken, is de verkiezingen afwachten om het traject aan te vatten. Hoe de politieke kaarten worden geschud, dat weet niemand. Richt je pijlen op datgene waar je wél vat op hebt: een goede ambtelijke voorbereiding. Breng het traject in kaart en duid de belangrijkste mijlpalen aan: Wanneer wil je landen met de omgevingsanalyse? Willen jullie ook een inspiratienota opleveren? Maak meteen ook duidelijke afspraken intern: Wie neemt welke rol op?
Andere taal spreken
“Seek first to understand before being understood”, een wijze raad van Richard Clarke. Bij een nieuwe beleidsplanning komt heel wat vakjargon kijken. Er wordt al eens met termen gegoocheld en het is niet altijd duidelijk wat men er precies onder verstaat. Als je van bij de start een andere taal spreekt, loopt het gegarandeerd mis. Start daarom met het uitklaren van een aantal kernbegrippen en zorg ervoor dat iedereen op dezelfde lijn zit. Hanteer van meet af aan duidelijke werkdefinities, zo vermijd je discussies achteraf.
Gebrek aan realiteitszin
“Sometimes we create our own heartbreaks through expectation”, een rake quote. Van bij het begin de verwachtingen juist (lees: realistisch) zetten, is dé manier om teleurstelling achteraf te vermijden, zowel ambtelijk als politiek. Een stad of gemeente kan niet àlles verwezenlijken. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt, zeker in het huidige financiële klimaat. Probeer op voorhand vat te krijgen op de grootste inkomsten en uitgaven, lijst de gemaakte assumpties op en maak een inschatting van de resterende vrije beleidsruimte. Een echt huzarenstukje, maar wedden dat dit voor velen een (broodnodige) wake-up call is?
Solo slim spelen
“If you want to go fast, go alone. If you want to go far, go together”, een Afrikaans spreekwoord dat perfect samenvat wat de essentie is om tot een gedragen meerjarenplan te komen. We hebben het in eerste instantie over ambtelijke samenwerking. Een plan dat de basis vormt voor de werking van een volledige organisatie, kan toch nooit de verantwoordelijkheid zijn van een individuele medewerker of een geïsoleerde dienst? Neen, een degelijk plan veronderstelt gebundelde expertise op verschillende vlakken. Tegelijkertijd pleiten we ook voor een goed geoliede tandem met de politiek. Wees transparant over je plan van aanpak, communiceer tussentijdse mijlpalen en vraag proactief feedback. Hou gedurende het hele traject alle lijnen open.
Wil je graag aan de slag met onze tips, maar ben je nog zoekende naar praktische tools om jou hierin te ondersteunen? MONDEA en Idea Consult ontwikkelden samen de De Beleidsplanner: een handige toolbox om te bouwen aan een gedragen meerjarenplan. In korte video’s krijg je uitleg en instructies over alle aspecten ervan zodat voorgenoemde valkuilen geen schijn van kans maken.
Neem een kijkje op de website van De Beleidsplanner.
