Welke functies heb je als organisatie nodig om jouw missie waar te maken? Die vraag ligt aan de basis van functieweging. Het gaat daarbij niet om medewerkers evalueren, maar over functies. Door elke functie objectief te analyseren en met andere te vergelijken, bouw je aan een transparant en gedragen functiehuis, én leg je de basis voor strategisch HR-beleid.
Hoe werkt het?
Functieweging is geen quick fix of externe benchmark om spanningen op te lossen. Het is een strategisch instrument waarmee je interne structuur en loonbeleid onderbouwt
Hoewel de methodiek kan verschillen per organisatie, volgt het proces meestal dit gestructureerde stappenplan:
Stap 1: Functie-inhoud beschrijven
Een correct vertrekpunt is cruciaal. Je beschrijft elke functie correct en volledig, meestal aan de hand van gestandaardiseerde functiebeschrijvingen.
Stap 2: Functieanalyse en waardering
Via een objectieve methodiek waardeer je functies op basis van criteria zoals:
- Inhoud
- Complexiteit
- Verantwoordelijkheid
- Beslissingsbevoegdheid
- Impact
Dit leidt tot een totaalscore per functie. Die score geeft aan hoe zwaar een functie weegt ten opzichte van andere functies binnen de organisatie.
Stap 3: Rangschikking
Met de totaalscores kan je na de analyse een rangschikking maken op basis van de zwaarte.
Stap 4: Indeling in functiegroepen of -klassen
Eens de rangschikking vastligt, cluster je de functies in klassen of categorieën. Hoeveel klassen er zijn en hoe breed die zijn, hangt vaak af van beleidskeuzes of onderhandelingen.
In de praktijk: wat werkt?
Bij MONDEA begeleiden we functiewegingstrajecten in uiteenlopende publieke organisaties. Enkele lessen uit de praktijk:
- Vertrek vanuit heldere doelen: waarom doe je dit en wat wil je ermee bereiken?
- Zorg voor sterk projectmanagemen: Denk aan planning, fasering en betrokkenheid van stakeholders.
- Communiceer transparant: Iedereen moet begrijpen wat er gebeurt en waarom
- Voorzie voldoende tijd en middelen. Dit is geen ‘snelle oefening’: het vraagt zowel mentale ruimte als ruimte in de agenda.
- Werk objectief en onafhankelijk: Investeer in opleiding en kennisoverdracht binnen je team. Zo is iedereen mee met de methodiek en blijf je niet afhankelijk van eventueel externe partners.
- Betrek sociale partners: Tijdige syndicale dialoog verhoogt het draagvlak.
- Krijg mandaat van het bestuur: Legitimiteit is essentieel
Waarom loont functieweging?
Een functieweging is geen eenvoudige opdracht, maar wél een strategische hefboom voor publieke organisaties die hun HR-beleid willen professionaliseren.
Een goed uitgevoerde functieweging biedt duurzame voordelen:
- Procedurele rechtvaardigheid: Het proces is transparant en begrijpelijk.
- Interne billijkheid: Gelijkaardige functies worden gelijk gewaardeerd.
- Strategisch HR-beleid: Je legt de fundamenten voor een evenwichtig functiehuis, loopbaanpaden, personeelsplanning en eventueel ook loonhuis.
- Draagvlak en vertrouwen: Door co-creatie met HR, leidinggevenden en functiehouders.
