Veel lokale besturen zitten nog met oude ruimtelijke structuurplannen, terwijl de ruimtelijke uitdagingen zich opstapelen. Daarom slaan MONDEA en IDEA Consult de handen in elkaar met een nieuw aanbod: de opmaak van ruimtelijke beleidsplannen. We spreken met Mondeaan Werner Van Hoof en Jan Zaman van IDEA Consult.
Wat is een ruimtelijk beleidsplan?
Jan: “Een ruimtelijk beleidsplan legt de langetermijnvisie vast voor het volledige grondgebied van een stad of gemeente. In deze strategische visie schetst het lokaal bestuur het toekomstbeeld waar het de komende decennia naartoe wil werken.”
Werner: “Daarnaast bevat het beleidsplan minstens één beleidskader. Daarin werk je een specifiek thema (economie, open ruimte, recreatie, …) of een afgebakend deel van het grondgebied concreet uit. Daarbij hoort een heldere transitie-agenda met acties op korte termijn. Zo biedt een ruimtelijk beleidsplan de kans om je stad of gemeente weerbaar te maken voor de uitdagingen van morgen én om de eigen ruimtelijke identiteit te behouden.”
Waarom werken jullie samen dit aanbod rond ruimtelijke beleidsplannen uit?
Werner: “Heel wat gemeenten en steden hebben een verouderd ruimtelijk structuurplan. Een ruimtelijk beleidsplan vervangt dat ruimtelijk structuurplan. Zo’n plan is niet decretaal verplicht, maar met de provinciale en Vlaamse beleidskaders in volle ontwikkeling, is het voor lokale besturen hét moment om werk te maken van een nieuw ruimtelijk beleidsplan. Tijdens een teamdag van de omgevingsexperten van MONDEA brachten we een bezoekje aan de collega’s van IDEA Consult. Tijdens een brainstormsessie werd duidelijk dat we samen een mooi aanbod kunnen uitwerken voor lokale besturen die ondersteuning nodig hebben bij de opmaak van hun plan.”
Jan: “We merkten allebei dezelfde frustraties bij lokale besturen: ze willen wel, maar botsen op hun eigen grenzen. Er is vaak een kloof tussen ruimtelijke ambities en wat er organisatorisch en budgettair haalbaar is. We zagen dus een gat in de markt en werkten aan een aanbod dat daar volgens ons perfect op aansluit.”
Hoe zullen jullie een lokaal bestuur begeleiden in zo’n traject?
Werner: “We werken op drie sporen: inhoud van het ruimtelijk beleidsplan, organisatiestructuur en draagvlak. IDEA Consult voert de ruimtelijke analyse uit, onderzoekt wat de ambitie van het bestuur is en maakt de vertaling naar een visie. MONDEA legt de link naar de interne organisatie en het beleid. Want wat je op papier zet, moet je ook verankeren in je organisatiestructuur en meerjarenplan. Anders zal zo’n plan enkel stof vergaren en breng je het nooit echt in de praktijk. Daarnaast investeren we sterk in participatie, zowel intern als extern.”
Jan: “De visie is maar het begin. Ze moet gedragen zijn en er moet ook voldoende capaciteit zijn om ze uit te voeren. Daarom gaan we meteen ook aan de slag met proefprojecten. We testen of de visie in de praktijk werkt en sturen bij waar nodig.”
Wat maakt dit aanbod uniek?
Jan: “We starten altijd met een ‘quickscan’ van hoe het lokaal bestuur vandaag werkt: wie beslist, hoe verleent de dienst vergunningen, hoe verloopt beleidsoverleg, …? Zo vermijden we dat het beleidsplan niet aansluit bij de dagelijkse praktijk.”
Werner: “Met het onderzoek van IDEA Consult, de ervaring van MONDEA in lokale besturen en de inhoudelijke expertise van beide partijen, zorgen we voor een totaaltraject. We leveren aan het einde van de rit niet gewoon een ruimtelijk beleidsplan op, maar bouwen tegelijk aan de organisatiestructuur en processen die nodig zijn om het plan ook echt uit te voeren.”
Waar moeten lokale besturen zeker op letten?
Werner: “Klop niet bij ons aan met een kant-en-klare oplossing die je wil realiseren. Vertel ons wel je probleem en dan zoeken we samen naar een haalbare en gedragen aanpak. Denk goed na over wat je echt wil bereiken met je ruimtelijk beleid en of dat ook realistisch is voor je organisatie.”
